Het zijn twee totaal verschillende dingen, pleegzorg en adoptie, toch zijn er ook enorm veel overeenkomsten.

De belangrijkste overeenkomst is toch wel dat je een kind dat eigenlijk bij iemand anders hoort opvoed, lief hebt en verzorgt.

Het grootste verschil zit hem voor mij in het uitgangspunt van de samenwerking met de biologische ouder. Vrijwel iedere ouder wil zijn of haar kind zelf opvoeden. Er zijn maar weinig ouders die geen behoefte hebben aan hun eigen kind in hun leven. Zonder daar een waardeoordeel aan te hangen laat ik deze groep in dit blog even buiten beschouwing aangezien dat een groep is waar ik tot op heden geen ervaring mee heb gehad.

Adoptie is niet iets wat je zo maar beslist, geen moeder is zwanger en bedenkt wanneer ze weer eens een keer misselijk boven de wc hangt, zodra dit kind eruit is mogen ze het aan een ander geven, ik stuur wel een cadeautje als het jarig is.

Al zou je dat denken dan werkt het nog niet zo dat dit idee direct ingewilligd wordt. Adoptie is een lange en zorgvuldige procedure en dat moet het ook zijn. Zeker als iemand zwanger is, want wie ooit een zwangere van dichtbij heeft meegemaakt of zelf zwanger is geweest weet wat hormonen met je kunnen doen. De keuze is vaak geboren uit nood, soms wordt hij voor degene gemaakt maar het is meestal wel iets waar de biologische moeder bij het moment van de overdracht van het kindje achterstaat. Uiteraard had ze het liever zelf gedaan maar gezien de omstandigheden is dit wat ze wil voor haar kind.

Dat ze er zo in staat maakt dat je als biologische moeder en adoptiemoeder direct aan een band samen kan gaan werken. Je wilt hetzelfde. Ondanks dat de een graag in de schoenen van de ander had gestaan is er vrijwel geen vorm van rivaliteit.

 

Dit ligt anders bij pleegzorg. Daar is het precies andersom en is er maar een gering aantal biologische ouders die deze keuze zelf maakt. Die overgaat tot een vrijwillige plaatsing. De rol die jij als pleegouder inneemt is vaak een rol die ze nog zelf willen vervullen. Er is nog een strijd gaande met instanties om het kindje terug te krijgen. De acceptatie is er niet en dat maakt het werken aan een band als moeders moeilijker. Logisch, want er zit daar een mevrouw die blijkbaar wel goed genoeg is voor je kind terwijl jij alles over dat kindje weet en zij niets. De onduidelijkheid maakt ook een groot verschil. Als een kindje voor adoptie bij de moeder weg gaat dan weet de moeder dat dit voor altijd is. De hoop op nog een leven samen is vervlogen. De rol van moeder op afstand zal omarmt moeten worden want dit is hoe het zal zijn. Bij pleegzorg is die duidelijkheid er vaak nog niet. Er zal gekeken gaan worden wat het beste is voor het kindje. Dat is een traject wat zorgvuldig moet gebeuren en waar tijd overheen gaat. Ik snap dat je dan als biologische moeder niet direct die rol van moeder op afstand kan omarmen. Dat het dan voelt alsof je je erbij neer legt terwijl je wil vechten voor je kind, voor je rol als moeder, voor je toekomst samen.

Dat is ook direct een verschil hoe de wereld er naar kijkt. Een ouder waarbij een kind uit huis geplaatst is moet laten zien hoe graag zij of hij het kind terug wil, het moet ervoor vechten. Een ouder die zijn of haar kind ter adoptie heeft afgestaan moet er vooral geen verdriet van hebben, dit was toch wat ze wilden.

 

Bij pleegzorg heb je vaak intensiever contact met de biologische ouders dan bij adoptie. Vaak hebben biologische ouders nog een stem in heel veel dingen zoals zaken qua opvoeding maar bijvoorbeeld ook hoe het kapsel van een kind is. 

Zodra je een kind adopteert ben jij de ouder en mag je bijvoorbeeld reizen met het kind. (Bij alle drie de adopties uit Amerika had ik eerst een jaar de voogdij en werd daarna de adoptie uitgesproken), Als het gezag nog bij de ouders ligt dan zal je toestemming moeten krijgen voor bijvoorbeeld een vakantie. Natuurlijk is het fijn als dit in goed overleg kan maar ik begrijp de frustratie van een biologische ouder ook heel goed die denkt, waarom mogen zij de leuke dingen doen met mijn kind en zie ik hem of haar enkel tijdens een gepland bezoek. Door geen toestemming te geven ontneem je het kind ook de vakantie maar ik begrijp dat als iemand bepaald dat jij niet goed voor je kind zorgt je een bepaalde tunnelvisie kunt krijgen. Uiteraard is het in het belang van het kind dat de biologische ouders en de pleegouders samen kunnen werken en dat gebeurt, er zijn zat mooie voorbeelden te noemen waarbij dat het geval is maar vaak ook zal het niet over rozen gaan doordat het gevoel van voor je kind moeten vechten, je stem als ouder willen behouden, je aan de kant geschoven voelen overheerst.

Hoe pijnlijk moet het zijn als jouw kind, het kind dat je zo lief hebt en zo graag bij je wilt hebben, een andere vrouw mama noemt. Dat zij het is die door instanties wel goed genoeg is voor je kind terwijl jij het beste met hem of haar voor hebt. Dat zij die nachtkus krijgt terwijl jij alleen in bed stapt nadat je langs dat lege kamertje waar je kind hoort te liggen bent gelopen.

Pleegzorg is alles omvattend. Er zijn prachtige momenten, er zijn vreselijke momenten. Het is zeker geen achterover leunen en dan komt het wel goed, veel vaker is het keihard werken.

Je krijgt te maken met schrijnende situaties, want hoe graag een ouder ook zijn kind zelf op wil voeden, soms kan het gewoon niet. Dat zegt niets over de liefde die die ouder voelt. 

Als je samen een band op kunt bouwen, als je het als een team kunt doen dan is dat zo ongelooflijk waardevol. Niet alleen voor het kind maar zeker ook voor jezelf.

Bij pleegzorg kwam veel vaker het gevoel bij mij om de hoek kijken dat ik iemand anders zijn/haar geluk ontnam ondanks dat ik uitstekend wist en weet dat het niet anders kon. Dat gevoel heeft alles te maken met het verdriet, de strijd waarmee je geconfronteerd wordt. Ook bij adoptie zijn die momenten er zoals bijv bij Moederdag. Een dag waarop ik die knuffels en knutselwerkjes krijg die hun moeder zo moet missen. 

Het feit dat mijn leven zo liep als het liep zorgt ervoor dat ik wel die knuffels en knutselwerkjes krijg. Hun leven liep totaal anders en daarom moeten zij het missen.

Dat gevoel dat het slechts de afslag is die je leven neemt (want het is zeker ook niet altijd daar waar je bedje heeft gestaan) is zo bepalend. Een afslag die er vaak is zonder dat de ander er echt iets aan kan doen. Een soort roulette van hoe je leven loopt. Een roulette die bepaalt heeft dat ik wel voor een kind mag en kan zorgen en de ander niet.

Dat vind ik iedere keer weer pijnlijk.

 

Ik koos niet eerder voor pleegzorg omdat ik mijn hele leven al wist dat ik zou adopteren. Dat dat de manier zou zijn hoe mijn gezin vorm zou krijgen. Het was datgene wat mij altijd door artsen was vertelt omdat ik geboren ben met een spina bifida. Na de eerste adoptie volgde er een volgende en toen kwam Jeremiah onverwachts op ons pad. Zijn start was dusdanig zwaar dat het idee van pleegzorg, wat inmiddels al een tijdje in mijn hoofd zat, eerst in de koelkast werd gezet. Toen alles in rustiger vaarwater was schreef ik mij in voor pleegzorg. Na de verplichte cursus en huisbezoeken was daar het moment dat de telefoon ging en Julius een paar dagen later ons leven in stapten.

 

Toevallig had ik het er van de week over met een goede vriendin; Hoe zou ik het nu gedaan hebben als ik jong was. Hoewel de vraag ingewikkeld is en ik nooit mijn 3 biologische kinderen uit mijn leven zou kunnen denken, wist ik het antwoord direct. Ik zou niet zwanger worden. Ik zou nog meer kinderen die ergens anders al geboren waren maar een, tijdelijk of permanent, plekje in een gezin nodig hadden in huis nemen. Nooit vergeet ik meer het kleine meisje dat aan mijn hand trok in het kindertehuis en vroeg hoe ze ook een mama kon krijgen. Nooit vergeet ik meer het jongetje dat Joshua Mister Joshua noemde en zei ik kan ook heel goed luisteren wil je vragen of je mama mij ook wil meenemen.

De cijfers van kinderen die een huis zoeken kregen op die momenten een gezicht. Want ik weet ook dat aantallen op een gegeven moment slechts nummers zijn maar al die cijfertjes staan voor kinderen die een plekje zoeken, een plekje waar ze recht op hebben. Geen kind kiest ervoor om ergens anders dan thuis op te groeien. Geen kind kiest ervoor om een nieuw thuis te moeten krijgen, om al het bekende (hoe slecht die situatie ook kan zijn) achter te laten. Kinderen hoeven nooit maar dan ook nooit dankbaar te zijn als ze dat plekje vinden. Het is iets waar ze recht op hebben.

Ik vlak daarmee zeker niet uit wat pleegouders doen. Zij zijn het die zien en geloven dat er hoop is, zelfs als het trauma nog zo groot is, ze maken vaak een verschil en daar aan mogen bijdragen is de grootste waardering die je kunt krijgen.